Elektrikli Araçların Yayılımında Altyapının Rolü

Elektrikli araçların yaygınlaşması, birçok teknik, ekonomik ve toplumsal dinamikle ilişkilidir. Ancak bu yazıda yalnızca “elektrikleşmenin sınırları” açısından konuyu ele alırsak, en kritik unsurun altyapı olduğunu söyleyebiliriz.

Birinci olarak, elektrikli araçların yaygınlaşması doğrudan soket sayısı ile ilişkilidir. Ne kadar çok şarj noktası varsa, elektrikli araçların günlük hayatta kullanımı da o kadar kolaylaşır. Ancak bu noktada ikinci önemli mesele devreye girer: şarj soketlerinin artışı, elektrik dağıtım altyapısı ile sınırlıdır.

Elektrik dağıtım altyapısının güçlendirilmesi ise şehirlerin mevcut yapısıyla doğrudan ilişkilidir. Özellikle plansız yapılaşmanın hâkim olduğu, yoğun ve eski şehir bölgelerinde bu altyapının yeniden düzenlenmesi hem çok maliyetlidir hem de teknik olarak zorludur. Ancak yeni gelişmekte olan mahallelerde bu yatırımlar daha kolay hayata geçirilebilir.

Bu çerçevede, şehir planlaması açısından uygun bölgelerde EA kullanımının teşvik edilmesi büyük önem taşır. Bu bölgelerde hem park yeri hem de AC şarj imkânı sunan sitelere öncelik verilerek elektrikli araç satışları teşvik edilebilir. Türkiye’de Anadolu şehirlerinin birçoğu bu yapıya daha uygundur ve bu şehirlerdeki hava kalitesinin kötü olması, bu yerleşim yerlerine öncelik verilmesini daha da anlamlı kılar.

Örneğin; Ankara'nın Çankaya ilçesi ya da İstanbul’un Beşiktaş ilçesi gibi yoğun yerleşim alanlarında bireysel kullanıcıların evde şarj imkânına erişimi neredeyse olanaksızdır. Alışveriş merkezlerine kurulan şarj istasyonları ise yine mevcut elektrik dağıtım altyapısına bağlıdır. Bu noktada T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı gibi bakanlıkların, ilgili belediyelerle birlikte koordineli hareket etmesi gerekir.

Sanayi boyutuna girilmese de genel olarak belirtmek gerekir ki Türkiye’nin elektrikli araç üretimi konusunda Çin ile rekabet edebilecek bir sistem kurması pek mümkün değildir. Bu açıdan bakıldığında Türkiye’nin kaderi, Avrupa’nın elektrikli araç politikaları ile paralellik göstermektedir.